Etilen Vinil Asetat (EVA)

Polietilen-vinil asetat (PEVA) olarak da bilinen etilen-vinil asetat (EVA), etilen ve vinil asetatın kopolimeridir. Vinil asetatın ağırlık yüzdesi genellikle %10 ila %40 arasında değişir, geri kalanı ise etilendir.

Vinil asetat (VA) içeriği ve malzemelerin kullanım şekli bakımından farklılık gösteren üç farklı EVA kopolimeri türü vardır.

Düşük bir VA oranına (yaklaşık %4’e kadar) dayanan EVA kopolimeri, vinil asetatla modifiye edilmiş polietilen olarak bilinmekrdir. EVA bir kopolimerdir ve tıpkı düşük yoğunluklu polietilen gibi termoplastik bir malzeme olarak proses edilir. Düşük yoğunluklu bir polietilenin bazı özelliklerine sahiptir, ancak parlaklık, yumuşaklık ve esnekliği artırılmıştır.

Orta oranda VA’ya (yaklaşık %4 ila 30) dayanan EVA kopolimeri ise, termoplastik etilen-vinil asetat kopolimeri olarak adlandırılır ve termoplastik elastomer bir malzemedir. Vulkanize değildir, ancak bir kauçuğun veya plastikleştirilmiş polivinil klorür aralığının yüksek seviyesinde birtakım özelliklere sahiptir.

Hem dolgulu hem de dolgusuz EVA malzemeleri, iyi düşük sıcaklık özelliklerine sahiptir ve dayanıklıdır. Yüksek oranda VA’ya (%60’tan fazla) dayanan EVA kopolimeri, etilenvinil
asetat kauçuğu olarak adlandırılmaktadır.

Etilen-vinil asetat kopolimeri, termal olarak parçalanmadığı takdirde asit kokusuna sahip
değildir. Ancak, yüksek sıcaklık ve bazı katkı maddelerinin varlığı (örneğin, yüksek miktarda kil), etilen-vinil asetat kopolimerinin termal bozulmasının sonucu olarak keskin, asetik bir asit kokunun oluşmasına neden olur.

EVA, peroksitler ve radyasyon yöntemleri kullanılarak çapraz bağlanabilir. Polimerizasyon tekniği ayrıca EVA’daki VA içeriğini de değiştirir.

EVA, daha iyi ozon direnci için NR ve SBR ile daha iyi karışım özellikleri göstermektedir ve başlıca özelliği oksijene, ozona ve ışığa karşı mükemmel dirençtir.

Ancak EVA, yırtılma ve aşınmaya karşı zayıf direnç göstermektedir. EVA, yumuşaklık ve esneklikte kauçuk benzeri malzemeler üreten elastomerik bir polimerdir. Malzeme iyi bir berraklığa ve parlaklığa, düşük sıcaklık tokluğuna, gerilim-çatlak direncine, sıcakta
eriyen yapışkanın su geçirmezlik özelliklerine ve UV radyasyonuna karşı dirence sahiptir.

Uygulama

EVA esas olarak kablo uygulamalarında, tıbbi ekstrüzyonlarda, zemin malzemelerinde, kaplamalarda ve contalarda kullanılır. Hot melt yapıştırıcılar (sıcak tutkal çubukları gibi) ve birinci sınıf futbol kramponları da genellikle balmumu ve reçine gibi katkı maddeleri kullanılarak EVA’dan yapılır.

EVA ayrıca plastik sargılarda yapışkanlığı artırıcı bir katkı maddesi olarak kullanılmaktadır.
Modelleme köpüğü levhaları EVA’dan da yapılmakta ve köpük çıkartmaları yapımında yaygın
olarak kullanılmaktadır.

EVA aynı zamanda biyomedikal mühendisliği uygulamalarında bir ilaç dağıtım cihazı olarak
kullanılmaktadır. Polimer, organik bir çözücü (diklorometan gibi) içinde çözülür.

Sıvı solüsyona toz ilaç ve dolgu maddesi (genellikle inert bir şeker) eklenir ve homojen bir karışım elde etmek için hızla karıştırılır. İlaç-dolgu maddesi-polimer karışımı daha sonra -80°C’de bir kalıba dökülür ve katılaşana kadar dondurularak kurutulur.

Bu cihazlar, bir bileşiği yavaşça salmak için ilaç araştırmalarında kullanılır. Polimer vücutta biyolojik olarak parçalanmaz, ancak oldukça inerttir ve implantasyondan sonra çok az reaksiyona neden olur ya da hiç reaksiyona neden olmaz.

Üretim sürecindeki bileşime bağlı olarak EVA’larda farklı sertlik seviyeleri elde edilebilir. EVA, sürekli sıkıştırmadan sonra şeklini geri kazanamadığından, sertlik seviyesi konusunda dikkatli olmak önemlidir.

Daha yumuşak bir EVA, sert olana kıyasla kötü bir aşınma direncine sahip olacaktır
ve bu nedenle dış tabanda kısa bir kullanım ömrü, ancak daha yüksek konfor sağlayacaktır.
EVA, popüler olarak genişletilmiş kauçuk veya köpük kauçuk olarak bilinen malzemelerden biridir.

EVA köpüğü; kayak botları, bisiklet eyerleri, hokey pedleri, boks ve karma dövüş sanatları eldivenleri ve kaskları, su kayağı botları, su kayağı botları, oltalar gibi çeşitli spor ekipmanları ve olta makarası kulplarında dolgu malzemesi olarak kullanılmaktadır.

Spor ayakkabılarında ise darbe emici olarak kullanımları yaygındır. Gırgır balıkçılığı
ve uzatma ağları gibi ticari olta takımlarında şamandıraların imalatında EVA’dan yararlanılmaktadır.

Ayrıca fotovoltaik endüstrisinde, fotovoltaik modüllerin üretiminde kristal silikon
güneş pilleri için bir kapsülleme malzemesi olarak kullanılmaktadır. EVA terlik ve sandaletler, hafif, kolay şekillendirilebilir ve kokusuz olmalarının yanı sıra parlak ve doğal kauçuğa göre daha ucuz olmaları nedeniyle popülerdir.

EVA aynı zamanda birçok uygulamada mantar yerine kullanılabilmektedir. EVA kopolimerleri; ambalaj, tekstil, ciltlemede plastik filmlerin, metal yüzeylerin, kuşe kağıdın
yapıştırılmasında, çimento sıvalarda yeniden dağılabilir tozlar olarak kullanılan yapıştırıcılardır.

Son yıllarda EVA köpüğü, geleneksel plastik bazlı kostümlere kıyasla çalışma kolaylığı, dayanıklılığı ve rahatlığı sağlaması nedeniyle cosplay topluluklarında popüler hale gelmiştir.

Çiçek yapma köpüğü, esnek olan EVA’dan yapılmış ince bir tabakadır ve zanaatkarlar tarafından yapay çiçek üretiminde kullanılmaktadır. Bu köpükler ham tabakalar halinde sunulur ve istenen taç yaprağı şeklinde kesilebilir.

Daha sonra bu yapraklar bir araya getirilerek yapay çiçekler oluşturmak
için ütülenerek şekillendirilebilir. EVA ayrıca, %53 birincil dispersan içeren, kaliteli iç
mekan su bazlı boyaların kaplama formülasyonlarında da kullanılmaktadır.

Kaynaklar
https://www.sciencedirect.com/topics/engineering/ethylenevinyl-acetate
https://web.archive.org/web/20210427125524/https://www.hoehnplastics.com/pdf/sds-101-ethylene-vinyl-acetate.pdf
https://www.findsourcing.com/articles/components/eva—ethylene-vinly-acetate